امام زاده یحیی در میدان
ساعت، خیابان جمهوری اسلامی، خیابان هشتم شهر ساری استان مازندران واقع
شده. بر اساس کتیبه موجود بر روی صندوق منبت کاری شده مرقد امام زاده، این
بنا مدفن امام زاده یحیی و برادر و خواهر وی، حسین و سکینه، فرزندان امام
موسی کاظم(ع) است. این بنا احتمالا از آثار قرن نهم هجری قمری می
باشد.(الف-1)
هسته اصلی بنای امامزاده
دارای پلان دایره شکل می باشد که حجم استوانه ای را به وجود آورده. این بنا
دارای؛ گنبد هرمی چند ضلعی به ارتفاع حدود 20 متر است که مدخل آن در سمت
شرق قرار دارد. این گنبد با دو پوسته پوشانده شده که پوسته درونی بر پایه
چفتی تیزه دار اجرا شده و بر روی آن گنبد بیرونی به صورت رک و دوازده ضلعی
قرار گرفته است. در زیر پاکار گنبد، حاشیه ای تزیینی و مقرنس دیده می‌شود.
سطح بیرونی گنبد ساده و بدون تزیین است.
مصالح مورد استفاده در بنا آجر ختایی، ملات آهکی و گچ می باشد. از چوب نیز برای ساخت در ورودی، پنجره و ضریح استفاده شده.
این بنا دارای دری دو
لنگه و نفیس بوده که ظاهرا امروزه در موزه ملی ایران موجود است. این در به
تاریخ 846 هجری قمری، توسط استاد حسین و استاد محمد نجار گیل، ساخته شده.
درون بقعه، صندوقی مشبک و چوبین قرار دارد و درون آن صندوق دیگری نیز می
باشد، که نام بانی آن خواجه الحسن بن پیر علی الرومی و نام کاتب فخرالدین
مطهر بن عبدالله الداعی الحسنی الاملی و نام های سازندگان آن حسین النجار و
الاستاد محمد بن الحسن الجیلانی به تاریخ ساخت 849 هجری قمری بر آن دیده
می شود.
این بنا در تاریخ 31 تیر 1313 با شماره ثبت 211 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.(الف-5)
