کاشان؛ شهری کهن که ریشه در تاریخ باستان دارد، گواهی تپه های سیلک به تاریخ و تمدن 7000 ساله، شهادت حمام فین به مظلومیت امیر کبیر، روایت هنرمندانه محتشم کاشانی از عاشورای حسینی، نقش آفرینی های خیره کننده کمال الملک و سایر آثار دانشمندان، علما و هنرمندان این خطه در طول تاریخ حاکی از پیشینه قوی و تمدن عمیق مردمان این شهر است.

خانه باکوچی در استان اصفهان، شهر کاشان، محله سلطان امیراحمد، حدفاصل قلعه جلالی واقع شده. این خانه که به خانه سپیده کاشانی نیز شهرت دارد، از آن دسته خانه های قدیمی و با ارزش شهر کاشان است که هم حیاط اندرونی و هم بیرونی و هم گودال باغچه دارد. این بنا در سه طبقه و دو مجموعه فضایی در جبهه های شمالی و جنوبی، به گونه ای احداث شده که ورودی آن به طبقه میانی راه می یابد. حیاط اندرونی به صورت چهار طرف ساخت می باشد. حیاط بیرونی آن نیز دو طرف ساخت بوده و دو طبقه می باشد که طبقه پایین آن به صورت گودال باغچه و طبقه بالا نقش ارتباطی بین بخش های مختلف خانه را ایفا می کرده است. از فضاهای اصلی معماری این خانه می توان به سرداب، دو باد گیر، شاه نشین، پنج دری، هشتی ورودی، شارم، مهتابی و حوض خانه اشاره نمود. اندرونی این خانه یک حیاط کوچک هشت ضلعی دارد. یک باغ نیز متعلق به این خانه است که توسط راهی که از زیر گذر عام عبور می کند به یکدیگر ارتباط دارند.

خانه باکوچی مربوط به دوره زند- دوره قاجار می باشد و در تاریخ 8 اسفند 1377 با شماره ثبت 2267 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.(الف-5)

در میانه جبهه شمالی این خانه یک حیاط خلوت به شکل هشت و نیم هشت وجود دارد که از سه سمت جنوب، غرب و شرق فضاهایی به سوی آن باز می شوند، این سه سوی حیاط خلوت نماهای مشابهی دارند. در سوی شمالی این حیاط خلوت طاق نمای فرورفته ای است که تقسیمات نمای مقابل خود را تکرار می کند. در دو سوی شرقی و غربی این حیاط خلوت تالارهایی مشابه قرار گرفته اند و در جانب جنوبی آن یک اتاق سه دری واقع شده (در طرفین اتاق سه دری دو اتاق دیگر واقع شده اند که رو به حیاط اصلی دارند.) که از سوی دیگر به حیاط اصلی خانه گشوده می شود.

زیرزمین ها یا سطوح همکف گودال باغچه در این خانه بسیار وسیع هستند. در شرق و غرب حیاط خلوت فضاهای تالار مانندی قرار گرفته اند که دسترسی به آنها توسط پله هایی از حیاط خلوت صورت می گیرد. زیرزمین شرق حیاط خلوت، حوضخانه ای است که با یک بادگیر تبادل هوایی دارد و از سویی با فضای مطبخ در ارتباط می باشد. زیرزمین جنوب حیاط خلوت، فضای وسیعی است که هم از این حیاط خلوت نور می گیرد و هم از سوی دیگر با گودال باغچه ارتباط دارد. در سراسر جبهه شمالی در مجاورت گودال باغچه فضاهایی متوالی و پیوسته قرار گرفته اند که توسط روزن های مشبکی روشنایی خود را از حیاط تامین می کنند. در جنوب گودال باغچه حوضخانه وسیع و صلیبی شکلی واقع شده که کاملا به آن باز می باشد. این فضا از سوی دیگر با یک باغ نسبتا وسیع در پشت این جبهه خانه و در آن سوی کوچه مشرف به آن ارتباط دارد. بادگیری در این قسمت واقع شده که در تلطیف هوای حوضخانه موثر می باشد. در دو سوی فضای حوضخانه دو اتاق سه دری واقع شده اند که به گودال باغچه باز می شوند.(الف- 1)