معماری جهان، آمریکا، مرکز هنرهای معاصر رزنتال

مرکز هنرهای معاصر لوئیس و ریچارد روزنتال، یکی از اولین موسساتی است که در ایالات متحده آمریکا به ارایه هنرهای تجسمی معاصر می پردازد. ساختمان این مرکز در سایتی شهری و در تقاطع دو خیابان در شهر Ohaio ایالت سینسیناتی واقع شده، که میزبان نمایشگاه های موقت از آثار هنری ارزشمند معاصر می باشد.

مرکز هنرهای معاصر روزنتال ساختمانی 6 طبقه؛ شامل گالری ها، کارگاه های آموزش کودکان، فروشگاه محصولات هنری و فرهنگی، فضاهای آماده سازی آثار هنری، سالن اجتماعات 150 نفره، بخش اداری و لابی عمومی می باشد که طی سال های 1997 تا 2003، با 8500 متر مربع زیربنا، ساخته شد.(ب-7)

دو نمای متفاوت بنا در کنج تقاطع شهری، در عین تفاوت، کاملا مکمل یکدیگرند. نمای جنوبی پوسته شفاف و مشبکی را در بر می گیرد که از میان آن عابران می توانند اتفاقات درون موزه را مشاهده کنند و نمای شرقی همچون نقش برجسته تندیس گونه ای است که نشان از گالری ها با احجام بتنی دارد. این احجام بتنی که از یک حجم کلی و یکپارچه منشا می گیرند، بر روی لابی شفاف و شیشه ای شناور شده اند. زاها حدید (zaha hadid)، معمار این بنا، با مهارتی خاص با برجسته کردن صفحات و احجام سیاه و سفید در نما، بنا را با پر و خالی های فضای شهری اطراف مرتبط کرده. نما و حجم کلی ساختمان که ترکیبی کولاژ گونه از احجام هندسی است، کنجی قوی برای بلوک شهری تعریف می کند.

فضای لابی در طبقه همکف به عنوان بخشی از فضای شهری طراحی شده است. این سرسرا جریان سیال سیرکولاسیون شهری را به درون فرا می خواند و از آنجا به سمت اولین بازوی رامپ-پله ای که طبقات را به هم متصل می کند و سیرکولاسیون عمودی اصلی مجموعه است، هدایت می کند. هنگام حرکت در میان این مسیر که به آرامی بالا می رود، دیدهای غیر منتظره به گالری ها ایجاد می گردد. تجربه گردش در این مرکز هنری همراه با پیچیدگی و جذابیت است. هنگام پایین آمدن، دیدهای مختلفی از خیابان و عابران مشاهده می شود.  به نظر زاها حدید "گالری های موفق و موزه های هنری مستلزم فضاهای آرام و معمولی مانند جعبه های سفید نیست" و این بنا با مجموعه ای از ترکیب همزمان نشانه ها، کاربرد رنگ، تصویر، مصالح، اجرای فنی و ظرافت بالای تکنولوژی، اثری موفق در خلق فضا و هماهنگی بیان است.(ب-3)

گالری ها با اندازه ها و شکل های متنوع، مسیرها و رامپ ها، مانند پازل سه بعدی پیچیده ای است که از احجام و ویدهای به هم چفت و بست شده ساخته شده است.

۰ نظر
مجله هنر، معماری و عکاسی

معماری ایران، مشهد، خانه داریوش ارجمند

گویا امروزه مسکن فقط باید محلی برای سکونت باشد، نه برای آرامش روحی و روانی افراد خانواده، زیرا بسیاری از سودجویان، منزلی طراحی می کنند که تنها تامین کننده سودشان باشد. دیگر روح و روان برای آنها بی معنا شده و این دقیقا نقطه مقابل معماری ایرانی و اسلامی است.

معمار ایرانی دیروز، بنایی، خانه ای و... را با مردم و برای مردم می ساخت که روح و جان و آرامش خانواده اولین هدف او بود و سکونت در درجه دوم قرار می گرفت و با کمال تأسف، دنیا گرایی و سود مداری غرب، امروزه در حال رسوخ به فرهنگ و نهاد معماری ماست و بعضی از معماران تحصیلکرده دانشکده ها به آن خوشامد می گویند و آن تدابیر معماری غریبه با فرهنگ ما را، به اجرا می گذارند.

معماری امروزه ما، به جای گرایش به فرهنگ ایرانی و اسلامی خودمان، به (مدهای غربی) گرایش پیدا کرده و خواسته یا ناخواسته در مسیری افتاده که ما را از اصل و خویش دور می کند و گویا بعضی از مردم جامعه هم مدتی کوتاه، آن را پاسخی رضایت بخش به خواسته ی خود می پندارند. هر چقدر این بی هویتی و توجه نداشتن به معنا و هویت، کم رنگ تر شود؛ شاهد بروز بیشتر سردرگمی و فقدان احساس تعلق در مکان ها و شهرهایمان خواهیم شد.

هر بنا و هر ساختمان بخشی از تاریخ و فرهنگ مردمی است که آن را ساخته اند و نابود کردن آن در واقع منجر به از بین رفتن حافظه جمعی و تاریخی شهر می شود و به دنبال آن تعادل فرهنگی و هویتی به هم می خورد، که فقدان هویت و معنا در فضاهای معماری می تواند نتیجه ی آن باشد.

"طراحی خانه من، ایران کوچک من؛ برگرفته از اصول استاد پیرنیا"، زنده کردن ارزشهای معماری گذشته با توجه به معماری امروز است. خانه من، ایران کوچک من؛ نامی است که مخاطب پروژه جناب آقای داریوش ارجمند بر خانه شخصی خود نهادند.

این یک پروژه دانشجویی بود که با توجه به نیازهای مخاطب خود، طراحی شد. طی صحبت هایی که با جناب داریوش ارجمند انجام شد، تا حدودی به ذهنیات ایشان آگاه شدیم. از نظر این بزرگوار، خانه جایی است که تمامی اعضای خانواده حتی بعد از ازدواج در کنار هم، در آن زندگی می کنند. خانه باید اندرونی و بیرونی، ورودی و هشتی داشته و آَشپزخانه حیاط خلوت داشته باشد. مصالح مورد استفاده در خانه، باید دلچسب بوده، نماها از آجر و ساروج باشد و در هیچ جای خانه، از سنگ و مصالح خشن استفاده نشود. بهترین نمونه خانه ای که داریوش ارجمند می پسندد؛ خانه عباسیان و خانه عامری ها در کاشان می باشد.

طراحی این پروژه در منطقه کفایی مشهد استان خراسان رضوی، که دارای بافت اصیل و نسبتا قدیمی مسکونی شهر می باشد، در بهار 94 آغاز شد و در تیر ماه 94 ارائه نهایی گردید.

اهداف جزئی طرح:
   1- اهمیت به اصول معماری ایرانی استاد پیرنیا (مردم واری، درون گرایی، خود بسندگی، پرهیز از بیهودگی، نیارش و پیمون)
   2- توجه به نیازهای مخاطب و پیوند آن با معماری عصر حاضر.
   3- تحلیل و بررسی خانه های ایرانی گذشته و استخراج الگو ها و تبدیل آنها به الگوهای قابل استفاده امروزه.

دانشجویان: آیلر رضوی- زهرا صامتی- وجیهه حاجی محمد زاده- معصومه مختاری- یگانه معینیان
استاد راهنما: جناب آقای دکتر صحاف- سرکار خانم مهندس مقدم
طرح 2 کارشناسی ارشد معماری
دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد مقدس- تابستان 1394

۱ نظر
مجله هنر، معماری و عکاسی

معماری ایران، نطنز اصفهان، کاروانسرای شاه عباسی

وقتی صحبت از گنج می شود اولین چیزی که به ذهن می رسد، سکه های قدیمی طلا و نقره است. اما گنج و سرمایه واقعی همان در و دیوارها و سبک زندگی و معماری گذشتگان ما می باشد که در بناهای قدیمی از جمله؛ کاروانسراها وجود دارد. هر یک از خشتها و آجرهای کاروانسراها، یک گنج فرهنگی است که تاریخ و فرهنگ این ملت را حکایت می نماید. این مطلب گوشه ای از اطلاعات کاروانسرایی زیبا، در شهر نطنز استان اصفهان است.

هنگامی که از سوی کاشان به نطنز نزدیک می شوید، پس از گذشتن از مکانی که به باغ حرم مشهور است، در کناره شرقی جاده به فاصله تقریبی 300 متر از آن، کاروانسرایی کهن و متروکه قرار دارد که به مرور زمان به قعله کوه آب معروف شده. کاروانسرای شاه عباسی نطنز که به نام قلعه کوهاب یا کاروانسراى میر ابوالمعالى هم نامیده می‌شود، مربوط به دوره سلطنت شاه عباس اول صفوی است. این کاروانسراى قدیمى را شخصی بنام میر ابوالمعالى برزرودى مشهور به آقامیر (آقامیرزا بن اسد الله بن علی الحسینی البرزی النطنزی) که سمت وزیر حضور و مجلس نویسى شاه عباس را داشت، ساخته است.

سردر ورودی کاروانسرای شاه عباسی نطنز اصفهان

این اثر با شماره 1489 در تاریخ 1355/10/20 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.(الف-5) این کاروانسرای مستطیل شکل، با وسعت 3962 مترمربع، دارای 23 اتاق است که در چهار سمت حیاط قرار دارند. این بنای تاریخی دارای جلوخان و سردری با کتیبه سنگی به خط ثلث به تاریخ 1029 ه.ق می باشد. وسعت این کاروانسرا نشان از آن دارد که کاروانیان زیادی در این کاروانسرا رفت و آمد داشته اند و روزگار پرباری را پشت سر نهاده. همچنین سنگ عصارخانه بزرگی در داخل کاروانسرا وجود دارد که نشان از وجود عصارخانه در این محل به منظور تهیه روغن برای تامین روشنایی کاروانیان دارد.

حیاط میانه بنا، مانند اغلب کاروانسراها، ایوانها و ایوانچه هایی در پیرامون دارد که هر یک به حجره ای ربط دارد. اسطبل، چون حلقه ای، دیگر فضاها را دربر گرفته. این حلقه را اتاقهای پشت ایوانها در میانه هر جبهه قطع کرده اند و به این ترتیب، اسطبلها در پخهای گوشه های حیاط تعبیه شده و از طریق راهروهایی که به صورت مورب قرار گرفته اند می توان به اسطبلها راه یافت.(الف-1)

راه ورود به کاروانسرا در امتداد محور طولی حیاط و از میانه ضلع شمالی بناست. حجم مرتفع و پیش آمده و دیوار طاق نماسازی شده جبهه ورودی اهمیت و تشخص خاصی به نمای ورودی داده. طاق نماهای مورب دو سوی سردر به آن صورتی تراش خورده و ظریف بخشیده و ورودی را نیز شاخص تر کرده است. از درگاههای کوچکی در عقب این قسمت می توان به اسطبلها راه یافت. در طبقه بالای جبهه شمالی، اتاقکی آجری قرار دارد که با چند درگاه به چهار طرف گشوده می شود. این درگاه ها، علاوه بر آنکه باعث تهویه فضا می شوند، نظر به کوههای زیبای پشت کاروانسرا را ممکن می سازند.(الف-1)

در ساخت این کاروانسرا قرینه سازی کاملا رعایت گردیده است و مجموع ساختمان با دقت زیاد و مصالح عالی بنا شده و طرح طاق ها نیز نشان از مهارت فوق العاده معماران این بنا دارد.

کاروانسرا را با سنگ و آجر ساخته اند. همه فضاها پایه هایی از سنگ لاشه دارند و در بسیاری از قسمتها، دیوارها تا زیر سقف سنگی است. طاق نماها و غرفه های داخل فضاها با حاشیه ای از آجر در دیوارهای سنگی قرار گرفته و قوسها و تویزه های سقف تا روی دیوارها با آجر امتداد یافته اند. بدین ترتیب، ترکیب تقریبا نامنظمی از سنگ و آجر در فضاهای داخلی بنا دیده می شود. ماکسیم سیرو در کتاب کاروانسراهای ایران، نوشته است که طرح طاقها و سقفها نشان دهنده ی مهارت معماران این ناحیه است.(الف-1)

۰ نظر
مجله هنر، معماری و عکاسی

معماری جهان، بیت المقدس، موزه تاریخ هولوکاست

موزه هولوکاست در دامنه تپه ای مشرف به روستای اینکریم اورشلیم (بیت المقدس) قرارگرفته. این موزه نتیجه پروژه طرح توسعه ده ساله و 100 میلیون دلاری بنیاد یاد وشم (بنیاد قهرمانان هولوکاست) می باشد و در واقع بدنه اصلی و ستون فقرات پروژه 75000 مترمربعی موشه سفدی (Moshe Safdie) است. مراحل ساخت و اجرای این پروژه در سال 2005 میلادی پایان یافت.

موشه سفدی معمار، نویسنده و طراح شهری کانادایی و اسرائیلی در سال 1938 در شهر حیفا (مستعمره انگلیس آن زمان و اسرائیل کنونی) به دنیا آمد. سپس در 15 سالگی به همراه خانواده به کانادا مهاجرت کرد. وی در طراحی موزه هولوکاست به این موضوع واقف بود که موضوع آدم سوزی نمونه مشابهی ندارد و بنابراین ساختمان این موزه نیز نمی تواند از نمونه های مشابه پیروی کند. این مجموعه فرهنگی، آموزشی و تحقیقاتی که از آن به عنوان عظیم ترین مرکز بین المللی تحقیقات هلوکاست یاد می شود، یکی از مهم ترین آثار موشه سفدی (Moshe Safdie) است.

این مجموعه از چندین ساختمان مختلف و مجزا تشکیل شده است که به نحو زیبایی با توپوگرافی و شیب دامنه کوه ترکیب شده اند. این بناها در ظاهر از هم جدا می باشند و توسط پل هایی مستقیم و مسیرهایی ارگانیک به یکدیگر متصل می شوند؛ اما با توجه به پلان موزه درمی یابیم که تمامی فضاهای اصلی موزه در زیرزمین به یکدیگر متصل و در ارتباط می باشند.(ب-3)

قسمت اعظم بدنه اصلی موزه که از بتن و شیشه ساخته شده، در زیر تپه پنهان می باشد و با نشان دادن بخشی از ستون فقرات 150 متری خود توانسته، بصورتی ملموس ابعاد واقعی خود را به بیننده منتقل کند. مهم ترین عضو مجموعه همین حجم خطی است که با زاویه ای تقریبا 30 درجه نسبت به سایربناهای مجموعه کوه را قطع کرده. این فضا نمایشگاهی با مقطع مثلثی شکل می باشد که ورود به آن توسط پلی که از ساختمان اصلی موزه جدا می شود، ممکن می باشد. در انتهای این حجم خطی و در نزدیکی ورودی موزه و مرکز بازدیدکنندگان، یک منشور بزرگ به سمت دهکده از تپه بیرون آمده که گویی در فضا شناور است. در انتهای دیگر این حجم خطی، دیوارهای کناری ساختمان از یکدیگر باز شده و با خم شدن به بیرون دید به دره را ممکن ساخته و شکل دو بال را بوجود آورده. این فرم تاکیدی استعاری برادامه زندگی پس از مرگ است.

مجموعه ی گالری ها با نور طبیعی و از طریق شکاف سقفی که در ارتفاع 18 متری قراردارد روشن می شوند. این گالری ها در طول یک مسیر خطی پیاده که در خاک فرو رفته قرارگرفته اند. هنگامیکه وارد موزه می شوید گالری ها از نظر پنهان هستند، و به مرور که در مسیر قدم می گذارید بسته به موضوع و تاریخ هولوکاست گالری ها نمایان می گردند.

در نزدیکی گشودگی انتهای مسیر، مفصلی است که از طریق آن می توان به فضایی با پلانی دایره ای شکل وارد شد. نور طبیعی این فضا بسیار دعوت کننده است و مخاطبین را از طریق پلی به تاثیرگذارترین و شاخص ترین قسمت موزه، معروف به تالار نام ها، راهنمایی می کند. تالار نام ها (hall of names) فضایی دراماتیک با ساختاری مخروطی شکل به ارتفاع ۹ متر می باشد؛ که انتهای آن به سمت آسمان باز است. این تالار محل ثبت اسامی میلیونها یهودی قربانی هولوکاست است. یک مخروط معکوس که از داخل یک سنگ طبیعی کنده کاری شده و به احترام قربانیانی که هیچگاه شناخته نشدند ساخته شده. گفتنی است رویت دقیق تصاویر این قربانیان ممکن نمی باشد.

ساختمان اصلی که ورود به مجموعه از طریق آن ممکن می باشد، ساختمانی شفاف و شیشه ای است که در پیرامون آن رواقی توسط ستون هایی مایل و عریض ایجاد شده است و در زیر آن قسمت های اداری، کافی شاپ و سالن آمفی تئاتر قرار دارند. در سمت دیگری از گالری خطی، آمفی تئاتر روباز کوچکی در مجاورت حیاطی دیده می شود که عاری از هرگونه پوشش گیاهی بوده و در تراز زیرزمین قرار دارد.(ب-3)

۰ نظر
مجله هنر، معماری و عکاسی

معماری ایران، کاشان، خانه باکوچی

کاشان؛ شهری کهن که ریشه در تاریخ باستان دارد، گواهی تپه های سیلک به تاریخ و تمدن 7000 ساله، شهادت حمام فین به مظلومیت امیر کبیر، روایت هنرمندانه محتشم کاشانی از عاشورای حسینی، نقش آفرینی های خیره کننده کمال الملک و سایر آثار دانشمندان، علما و هنرمندان این خطه در طول تاریخ حاکی از پیشینه قوی و تمدن عمیق مردمان این شهر است.

خانه باکوچی در استان اصفهان، شهر کاشان، محله سلطان امیراحمد، حدفاصل قلعه جلالی واقع شده. این خانه که به خانه سپیده کاشانی نیز شهرت دارد، از آن دسته خانه های قدیمی و با ارزش شهر کاشان است که هم حیاط اندرونی و هم بیرونی و هم گودال باغچه دارد. این بنا در سه طبقه و دو مجموعه فضایی در جبهه های شمالی و جنوبی، به گونه ای احداث شده که ورودی آن به طبقه میانی راه می یابد. حیاط اندرونی به صورت چهار طرف ساخت می باشد. حیاط بیرونی آن نیز دو طرف ساخت بوده و دو طبقه می باشد که طبقه پایین آن به صورت گودال باغچه و طبقه بالا نقش ارتباطی بین بخش های مختلف خانه را ایفا می کرده است. از فضاهای اصلی معماری این خانه می توان به سرداب، دو باد گیر، شاه نشین، پنج دری، هشتی ورودی، شارم، مهتابی و حوض خانه اشاره نمود. اندرونی این خانه یک حیاط کوچک هشت ضلعی دارد. یک باغ نیز متعلق به این خانه است که توسط راهی که از زیر گذر عام عبور می کند به یکدیگر ارتباط دارند.

خانه باکوچی مربوط به دوره زند- دوره قاجار می باشد و در تاریخ 8 اسفند 1377 با شماره ثبت 2267 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.(الف-5)

در میانه جبهه شمالی این خانه یک حیاط خلوت به شکل هشت و نیم هشت وجود دارد که از سه سمت جنوب، غرب و شرق فضاهایی به سوی آن باز می شوند، این سه سوی حیاط خلوت نماهای مشابهی دارند. در سوی شمالی این حیاط خلوت طاق نمای فرورفته ای است که تقسیمات نمای مقابل خود را تکرار می کند. در دو سوی شرقی و غربی این حیاط خلوت تالارهایی مشابه قرار گرفته اند و در جانب جنوبی آن یک اتاق سه دری واقع شده (در طرفین اتاق سه دری دو اتاق دیگر واقع شده اند که رو به حیاط اصلی دارند.) که از سوی دیگر به حیاط اصلی خانه گشوده می شود.

زیرزمین ها یا سطوح همکف گودال باغچه در این خانه بسیار وسیع هستند. در شرق و غرب حیاط خلوت فضاهای تالار مانندی قرار گرفته اند که دسترسی به آنها توسط پله هایی از حیاط خلوت صورت می گیرد. زیرزمین شرق حیاط خلوت، حوضخانه ای است که با یک بادگیر تبادل هوایی دارد و از سویی با فضای مطبخ در ارتباط می باشد. زیرزمین جنوب حیاط خلوت، فضای وسیعی است که هم از این حیاط خلوت نور می گیرد و هم از سوی دیگر با گودال باغچه ارتباط دارد. در سراسر جبهه شمالی در مجاورت گودال باغچه فضاهایی متوالی و پیوسته قرار گرفته اند که توسط روزن های مشبکی روشنایی خود را از حیاط تامین می کنند. در جنوب گودال باغچه حوضخانه وسیع و صلیبی شکلی واقع شده که کاملا به آن باز می باشد. این فضا از سوی دیگر با یک باغ نسبتا وسیع در پشت این جبهه خانه و در آن سوی کوچه مشرف به آن ارتباط دارد. بادگیری در این قسمت واقع شده که در تلطیف هوای حوضخانه موثر می باشد. در دو سوی فضای حوضخانه دو اتاق سه دری واقع شده اند که به گودال باغچه باز می شوند.(الف- 1)

۰ نظر
مجله هنر، معماری و عکاسی

معماری ایران، بابل، مقبره سلطان محمد طاهر

بقعه سلطان محمدطاهر براساس کتیبه موجود در آن، مربوط به سده ۹ ه‍.ق می باشد، که در شهرستان بابل استان مازندران، روستای سلطان محمد طاهر واقع شده. این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۶۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.(الف-5)

این بنا، برجی هشت وجهی می باشد که با آجر ساخته شده. برج بقعه با طرح هشت ضلعی در نمای خارجی دیده می شود. بالای این طاق نماها، سقف مدوری از داخل زده اند. شمسه ای رنگین نیز در وسط طاق قرار دارد. داخل بنا سفیدکاری شده است. در هر یک از اضلاع خارجی ‌این بنا یک طاق نمای بلند کم عمق قرار دارد که بالای آن، دو کتیبه دندانه آجری و دو ردیف کاشیکاری دیده می شود. بالای آن ها نیز قرنیس های سینه کفتری و بالای قرنیس ها، تزیینات دندانه ای است. بام این مقبره، کلاه درویشی و کل ارتفاع بنا در حدود 22 متر است.

در این بقعه چهار لنگه درب بسیار نفیس چوبی منقش کاری شده وجود داشته که بر اثر بی توجهی، این درهای نفیس به سرقت رفت، که البته دو لنگه از این درها پیدا شد و مجددا در محل اصلی آنها نصب گردید. بالای هر دو در، دو خفنگ نورگیر مشبک بسیار ظریف و پرکار قرار دارد. هر لنگه این درها دارای چهار پاسار، دو تنکه و یک قسمت میانی است.

درب مقبره سلطان محمد طاهر بابل

بر روی قبر امامزاده صندوق چوبی مشبک، متعلق به تاریخ 785 هجری قمری، قرار دارد و داخل صحن یک سنگ قبر وجود داشت که اطراف آن با آیات قرآنی به خط نسخ ممتاز نوشته شده بود که این سنگ نیز به سرقت رفته است.

۰ نظر
مجله هنر، معماری و عکاسی

معماری ایران، ساری، امام زاده یحیی

امام زاده یحیی در میدان ساعت، خیابان جمهوری اسلامی، خیابان هشتم شهر ساری استان مازندران واقع شده. بر اساس کتیبه موجود بر روی صندوق منبت کاری شده مرقد امام زاده، این بنا مدفن امام زاده یحیی و برادر و خواهر وی، حسین و سکینه، فرزندان امام موسی کاظم(ع) است. این بنا احتمالا از آثار قرن نهم هجری قمری می باشد.(الف-1)

هسته اصلی بنای امامزاده دارای پلان دایره شکل می باشد که حجم استوانه ای را به وجود آورده. این بنا دارای؛ گنبد هرمی چند ضلعی به ارتفاع حدود 20 متر است که مدخل آن در سمت شرق قرار دارد. این گنبد با دو پوسته پوشانده شده که پوسته درونی بر پایه چفتی تیزه دار اجرا شده و بر روی آن گنبد بیرونی به صورت رک و دوازده ضلعی قرار گرفته است. در زیر پاکار گنبد، حاشیه‌ ای تزیینی و مقرنس دیده می‌شود. سطح بیرونی گنبد ساده و بدون تزیین است.

مصالح مورد استفاده در بنا آجر ختایی، ملات آهکی و گچ می باشد. از چوب نیز برای ساخت در ورودی، پنجره و ضریح استفاده شده.

این بنا دارای دری دو لنگه و نفیس بوده که ظاهرا امروزه در موزه‌ ملی ایران موجود است. این در به تاریخ 846 هجری قمری، توسط استاد حسین و استاد محمد نجار گیل، ساخته شده. درون بقعه، صندوقی مشبک و چوبین قرار دارد و درون آن صندوق دیگری نیز می باشد، که نام بانی آن خواجه الحسن بن پیر علی الرومی و نام کاتب فخرالدین مطهر بن عبدالله الداعی الحسنی الاملی و نام‌ های سازندگان آن حسین النجار و الاستاد محمد بن الحسن الجیلانی به تاریخ ساخت 849 هجری قمری بر آن دیده می شود.

این بنا در تاریخ 31 تیر 1313 با شماره ثبت 211 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.(الف-5)

۰ نظر
مجله هنر، معماری و عکاسی

معماری جهان، کره جنوبی، موزه هنر سامسونگ لیوم

موزه هنر سامسونگ لیوم شامل دو بخش خانه هنر کره ای سنتی و هنر معاصر است. موزه شماره 1 توسط معمار سوئیسی ماریو باتو و موزه شماره 2 توسط معمار فرانسوی ژان نوول و معمار هلندی رم کولهاس طراحی شده اند.

موزه شماره 1 مجموعه ای از هنر سنتی؛ شامل 36 قطعه از گنجینه های ملی کره جنوبی و به عنوان بخش فرهنگی مجموعه موزه می باشد. از جمله این گنجینه ها می توان به: مناظر و نقاشی های محلی، سرامیک های سنتی و ظروفی مانند کلادون و بون چئونگ، ظروف سفالین سنتی کره ای که رنگ آبی مایل به سبز دارد و همچنین خنجر قرن 14، تاج، گوشواره و زیور آلات و هنر بودایی، مجسمه ها، نقاشی و نسخه های خطی، اشاره نمود.

موزه شماره 2 ویژگی های هنر مدرن و معاصر از هنرمندان هر دو کره شمالی و جنوبی و دیگر کشورها است. بسیاری از هنرمندان مشهور از جمله دیمین هرست، وارهول، ایو کلاین و دونالد جاد نمایشگاه دائمی دارند. این موزه یکی از بهترین دیدنیهای کره جنوبی و جاذبه های گردشگری سئول به شمار می رود. گفتنی است که ساختمان درخشنده و هیجان انگیز طراحی شده توسط بوتا در سال 2004 میلادی بطور کامل با معماری تیره رنگ ژان نوول و رم کولهاس در تضاد می باشد.

سایت پروژه واقع در یک فضای شهری آشفته و بی نظم در سئول، کره جنوبی می باشد. موزه هنرهای سنتی در حاشیه سایت در یک نوار باریک، که حدفاصل دو معبر بوده و سطح شیبدار سبزی است، قرار گرفته. ساختمان بصورت یک جفت توده بهم متصل از زمین برآمده و بلندتر از بقیه ساختمان های مجموعه در بالاترین نقطه سایت، به یک نشانه شهری تبدیل شده.(ب-3)

شاخصه های آثار بوتا نظیر دقت در توپوگرافی زمین، گرایش به فرم های هندسی، ایجاد سایه-روشن و بهره گیری از نور طبیعی با استفاده از نورگیرهای سقفی،  پیوند بنا به طبیعت و تاکید بر مهارت های حرفه ای در اجرا را می توان در این موزه نیز مشاهده نمود.

این ساختمان سفالین شامل یک حجم راست گوشه مکعب مستطیل شکل در بخش بالایی و یک مخروط وارونه در بخش پایینی است. ساختمان بدون پنجره بوده و توده مخروطی بصورت یک نقطه اتکا در مرکز مجموعه به نمایش درآمده و توده مکعب مستطیلی با یک سری احجام پیرامونی بر بالای آن که به بر روی آن ها درختانی روئیده است، یادمانی از قلعه ها و استحکامات نظامی قدیم کشور کره با پرچم های آویخته می باشد و احساسی از قدمت و سنت را بوجود می آورد که در ارتباط با عملکرد موزه به عنوان محل نمایش هنرهای سنتی طراحی شده است و سرشار از معانی سمبلیک می باشد. بدین ترتیب شخصیت ساده، ابتدایی و هندسی بنا به بیان فیگوراتیو و فرمی تبدیل شده است.(ب-3)

پوشش بدنه ها هم جنس و از قطعات مدولار تکرار شونده سفالی است که احساس سنت و قدمت را تشدید می کند. اما بوتا این مصالح را به شکل مدرن بکار گرفته و قطعات به روش جدید بدون چسب یا ملات به ساختمان متصل شده اند. این قطعات سفالی در بدنه حجم مکعب مستطیلی بصورت یک ردیف در میان از قطعات صاف و ذوزنقه ای شکل و در توده مخروطی همگی از نوع ذوزنقه ای شکل بکار رفته اند.(ب-3)

گالری ها در مجاورت و اطراف وید قرار گرفته و تا یک طبقه زیرزمین پایین می روند. پلکانی در مجاورت وید در یک مسیر حلزونی پیچ می خورد و به گالری ها می رسد. از طریق هسته نورانی وید که به سمت پائین باریک تر می شود، عمق فضا درک شده و کشش و جاذبه ای به طبقه تحتانی ایجاد می شود که از این طبقه زیرزمینی، این موزه با موزه هنرهای معاصر و فضای نمایشگاهی موقت؛ که این پروژه را به شکل مناسبی تکمیل کرده اند، ارتباط برقرار می کند.(ب-3)

۰ نظر
مجله هنر، معماری و عکاسی

معماری ایران، مهاباد، مسجد جامع مهاباد

مسجد جامع مهاباد مربوط به دوره صفوی است و در شهر مهاباد، استان آذربایجان غربی، بعد از خیابان حافظ، داخل کوچه مسجد جامع، واقع شده. این اثر در تاریخ 25 آبان 1348 با شماره ثبت 882 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این مسجد که به مسجد سرخ (به کردی: مزگه وتی سوور) و در بعضی متون با نام مدرسه شاه سلیمان نیز معروف است، یکی از اقدامات مهم عمرانی، بداق سلطان مکری (حاکم مهاباد به سال 1012 ه.ق) می باشد که در سال 1089 بنا گردید و همچنان پابرجا است.

این مسجد دو ایوانه و از قدیمی ترین و مهم ترین بناهای تاریخی دوره اسلامی در غرب کشور به شمار می رود. توازن شکل طاق، گنبد و شبستان باعث شده که، پس از گذشت 338 سال از زمان ساخت آن، سالم باقی بماند. از نظر مشخصات فنی، شبستان بزرگ مسجد با سه فرش انداز، 10 ستون سنگی (فاصله هر ستون از ستون دیگر 4/5 متر می باشد) و حجرات اطراف صحن بسیار موزون ساخته شده و گیرایی روحانی خاصی دارد. 18 گنبد آجری نیمکره، پشت بام اصلی مسجد را پوشانده.

پشت بام مسجد جامع سرخ مهاباد

برای برپایی ستونها و استقرار گنبدها، ابتدا پی ستونها را سنگ ریخته و برای ایجاد سطح اتکا از یک سنگ رسوبی تراشیده به عنوان پایه ستون استفاده کرده اند. این پایه، که به شکل مربع است، به صورت افقی در پای ستون تعبیه شده و برای جلوگیری از تزلزل ستونها، آنها را به صورت مادینه تراشیده و ستون سنگی را به صورت عمودی به شکل هشت ضلعی و به ارتفاع 260 سانتی متر پس از سوار کردن بر پایه ستونها، به سر ستون رسانده اند. ستونهای مسجد با سرب گداخته به این سر ستونها پیوند داده شده.

مصالح به کار رفته در پی دیوارها، ستونها و کف فرش شبستان از سنگ و دیگر قسمتها از آجر است، مسجد و حجرات اطراف صحن آن، تزئین نشده و سادگی خاصی دارد. مصالح اصلی این مسجد آجر قرمز می باشد و علت نامگذاری مسجد، به مسجد سرخ شده است.

دو در بزرگ شمالی و جنوبی حیاط ارتباط این بنا را با بیرون برقرار می کند. هر یک از درها با یک دالان طاق نما به حیاط مسجد مربوط می شود. بخشهای شرقی و غربی آن، هرکدام چهار طاق حجره ای دارد و بخشهای شمالی و جنوبی نیز هرکدام دارای دو اتاق و یک در بزرگ است، فواصل طاقها سه متر و اندازه صحن 19 در 12 متر است. این بنا از نظر پی و معماری شبیه به مسجد طسوج در آذربایجان شرقی است.(الف-5)

درب ورودی مسجد جامع مهاباد

این بنا علاوه بر مکانی برای عبادت مردم و برگزاری نماز جمعه، مرکزی برای تحصیل علوم گوناگون نیز بوده و استادان بزرگی در این مدرسه تدریس کرده اند، که از جمله آنها می توان به شخصیت هایی چون: ملا حسین مجدی- ملا شیخ عزالدین حسینی (از مشهورترین و بزرگترین روحانیون کرد)، ملاعبدالله مدرسی ملاصادق واثق بالله و ملاعبدالکریم شهریکندی، اشاره نمود.

۰ نظر
مجله هنر، معماری و عکاسی

معماری جهان، ژاپن، موزه ملی هنر اوساکا

موزه ملی هنر اوساکا (osaka) ژاپن از آثار مهم سزار پلی می باشد. سایت این موزه محدود، ولی دارای موقعیت ویژه در جزیره ناکانو، که میان دو رود تاسابوری و دوجیما واقع شده، قرار دارد. منطقه ای که هم اکنون به عنوان یک دروازه جدید فرهنگی و تجاری برای اوساکا شناخته می شود و به سرعت در حال توسعه است.

سزار پلی، فضای نمایشگاهی را در سه طبقه بطور کامل در زیرزمین قرار داد و سقفی عظیم از شیشه و فلز با فرمی مجسمه وار در تراز خیابان بر روی آن سوار کرد که موزه را به یک نشانه شهری مهم تبدیل کرد. این تندیس همانند پروانه ای که از پیله خود خارج می شود، با ارتفاعی بیش از 50 متر به بالا اوج می گیرد و بطور ارگانیک به بنا گره می خورد. این سازه عظیم، با المان های خطی از جنس فولاد با پوشش تیتانیوم ساخته شده است.

لابی ورودی پوشیده شده از شیشه، در زیر این نورگیر بزرگ قرار گرفته است. گالری ها و فضای نمایشگاهی در طبقات تحتانی نور طبیعی را از این نورگیر دریافت می کنند. علی رغم قرارگیری گالری ها در زیرزمین، طراحی داخلی به گونه ای است که ورود و جاری شدن نور طبیعی را در سرتاسر طبقات نمایشگاه امکان پذیر می سازد و طرح نورگیر از شیشه و فلز، رقصی پیوسته در حال تغییر از سایه ها را در فضاهای عمومی ساختمان پدید می آورد.

فضاهای خدمات عمومی موزه نظیر سالن های همایش وسخنرانی، رستوران، فروشگاه، اطلاعات و پذیرش، هال ورودی و فضایی برای بازی کودکان در طبقه 1- قرار دارد و دو طبقه زیرین آن به گالری ها و فضاهای نمایشگاهی اختصاص  دارند.

با توجه به قرارگیری ساختمان در زیرزمین، بنا توسط دیوار بتنی 3 لایه ای که ضخامت قابل توجهی دارد احاطه شده است و در مقابل خاک مرطوب منطقه مقاومت می کند. همچنین وزن قابل توجه سازه از رانش خاک آبدار جلوگیری می کند. ساختمان موزه را می توان به یک زیر دریایی با پوسته ضخیم لایه لایه در بستر رودخانه های اطراف تشبیه نمود.(ب-3)

۰ نظر
مجله هنر، معماری و عکاسی